Tegoroczny Nobel z fizyki przyznany za badania nad klimatem i innymi systemami złożonymi
5 października 2021, 11:04Królewska Szwedzka Akademia Nauk ogłosiła, że tegoroczna Nagroda Nobla z fizyki została przyznana za wkład w zrozumienie złożonych systemów fizycznych. Połową nagrody podzielą się Syukuro Manabe i Klaus Hasselmann za fizyczne modelowanie klimatu Ziemi, obliczenie jego zmienności i wiarygodne przewidzenie procesu ocieplania się. Druga połowa trafi do Giorgio Parisiego za odkrycie współzależności nieuporządkowania i fluktuacji w systemach fizycznych, od skali atomowej po planetarną.
Strefy VIP w starożytnym amfiteatrze w Pergamonie
27 września 2021, 10:17Podczas wykopalisk 1800-letniego amfiteatru w Pergamonie natrafiono na prywatne siedzenia z wygrawerowanymi nazwiskami. Jak tłumaczą archeolodzy, odkryte niedawno "obszary VIP" przypominają dzisiejsze sekcje z miejscami w lożach.
Małe nietoperze „gaworzą” podobnie do ludzkich niemowląt. Pozwoli to badać ewolucję mowy
20 sierpnia 2021, 16:23Pierwsza formalna analiza „gaworzenia” młodych nietoperzy pokazała, że proces ten jest podobny do gaworzenia ludzkich niemowląt. Zdaniem autorów badań, naukowców z Muzeum Historii Naturalnej w Berlinie, badanie tego zjawiska może rzucić interesujące światło na pochodzenie ludzkiego języka.
Czesi zapobiegli eksplozji i uzyskali metaliczną „złotą” wodę bez używania ekstremalnego ciśnienia
17 sierpnia 2021, 11:07Czysta woda jest izolatorem. Przewodzi prąd, o ile zawiera rozpuszczone sole. Jednak nawet wtedy jest słabym przewodnikiem, wielokrotnie słabszym niż metale. Aby uczynić wodę równie dobrym przewodnikiem co np. miedź, należy poddać ją olbrzymiemu ciśnieniu 50 Mbar. Takiemu, jakie planuje we wnętrzach dużych planet. Obecnie jednak nie jesteśmy w stanie uzyskać na Ziemi takiego ciśnienia.
Sprzedaż lodów La Venuseta wspomoże badania nad rakiem piersi
28 lipca 2021, 12:29W Bayarri Helados Aryesanos w Walencji można kupić rzemieślnicze lody La Venuseta. Fundusze z ich sprzedaży mają zostać wykorzystane w walce z rakiem piersi. Trafią bowiem do Instytutu Badawczego Szpitala Klinicznego i Uniwersytetu w Walencji (Instituto de Investigación del Hospital Clínico y la Universitat de València, INCLIVA).
Zamek Książ posłuży do opracowania strategii rozwoju zabytkowych krajobrazów kulturowych
26 lipca 2021, 11:47Naukowcy z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu na przykładzie Wąwozu Pełcznicy i ogrodów Książa opracują strategię rozwoju zabytkowych krajobrazów kulturowych. Będą starali się m.in. odpowiedzieć na pytanie, czy są w stanie odtworzyć dawny staw łabędzi i czy jest szansa na wyznaczenia nowych tras turystycznych, które zapewnią ochronę dziedzictwa krajobrazowego.
W szwajcarskich Alpach szybko powstają nowe jeziora
20 lipca 2021, 11:13Opublikowany właśnie spis szwajcarskich jezior ujawnił, że od czasu zakończenia w 1850 roku małej epoki lodowej w szwajcarskich Alpach pojawiło się niemal 1200 nowych jezior, z których około 1000 istnieje do dzisiaj. To znacznie więcej, niż spodziewali się przeprowadzający spis specjaliści ze Szwajcarskiego Federalnego Instytutu Hydrologii i Technologii.
Pierwsze znane drewniane konstrukcje zachowane w zespole architektury romańskiej w Polsce
16 lipca 2021, 11:57Więźby dachowe w katedrze w Kamieniu Pomorskim nie są, jak dotąd sądzono, nowożytne, ale pochodzą ze średniowiecza. Z badań naukowców z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu wynika, że są to najstarsze znane typologicznie więźby dachowe zachowane w bardzo dobrym stanie.
Na początku lipca odbędzie się aukcja kartki z „Notatnika teoretycznego” Rubensa
28 czerwca 2021, 12:39Obustronny rysunek, który został kupiony przez prywatnego kolekcjonera z Francji, zidentyfikowano jako jedną z nielicznych kartek, jakie ocalały z notatnika młodego Petera Paula Rubensa. "Notatnik teoretyczny" Rubensa spłonął w pożarze w 1720 r. Dotąd sądzono, że przetrwały tylko 2 kartki (są one skarbami kolekcji w Londynie i Berlinie), jednak dom aukcyjny Sotheby's zaanonsował, że potwierdzono autentyczność 3. kartki. Jej licytację zaplanowano na 7 lipca.
Narzędzie z górnego paleolitu zostało przebadane tomografem
21 czerwca 2021, 10:47Tomograf komputerowy z AGH został wykorzystany do zbadania przedmiotu z poroża jelenia, odkrytego w jaskini Biśnik (województwo śląskie). Artefakt pochodzi z okresu górnego paleolitu - wykonano go ok. 27 tys. lat temu. Badania tego znaleziska prowadzi zespół dr Justyny Orłowskiej z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
